جایگاه محبت و مهروزی در جامعه اسلامی

محبت یکی از اساسی ترین احتیاجات روحی و روانی انسان ها به شمار می آید. که نیازمندی به آن بین زن و مرد مشترک است .کسی که می داند محبوب دیگران است ، در زندگی احساس رضایت خاطر می کند و از عهده مشکلات و سختی ها به خوبی بر می آید . در مقابل تامین نشدن این نیاز از سوی خانواده و اطرافیان باعث کاهش اعتماد به نفس افراد و به وجود آمدن روابط نا سالم اجتماعی خواهد شد .حتی ممکن است ارضاء نشدن این نیاز ، در بلند مدت منجر به بروز رفتارهای ناهنجار و خطرآفرین از سوی شخصی که کمبود عاطفی دارد بشود .

خداوند متعال در بیان سرگذشت حضرت یوسف می فرماید:

« إِذْ قالُوا لَيُوسُفُ وَ أَخُوهُ أَحَبُّ إِلي‏ أَبينا مِنَّا وَ نَحْنُ عُصْبَةٌ إِنَّ أَبانا لَفي‏ ضَلالٍ مُبينٍ * اقْتُلُوا يُوسُفَا »(1)

آن گاه که ( به یکدیگر ) گفتند: یوسف و برادرش نزد پدر ما از ما محبوب ترند در حالی که ما گروهی نیرومند هستیم به راستی پدر ما ( از نظر سلیقه زندگی و رفتار با فرزندان ) در گمراهی آشکاری است * یوسف را بکشید .

توجه به آیه کریمه می توان چنین نتیجه گرفت که عقده کمبود محبت یکی از عوامل جنایت برادران یوسف محسوب می شود . در واقع محبت مهم ترین عامل پیوند و ارتباط بین انسان هاست . و تا زمانی که رشته پیوند در بین ایشان پاره نشده ، صلح و آرامش ادامه دارد ؛ ولی روزی که محبت جای خود را به کینه و تعصب بدهد ، دشمنی ها آشکار خواهند شد .

جامعه ای که در بین اعضای آن همدلی و محبت وجود دارد ، افراد نسبت به هم نوعان خود احساس مسئولیت می کنند . و در کوران حوادث پشتوانه یکدیگر هستند . چنین جامعه ای به مثابه ی جسمی واحد است که در کنار تفاوت در وظایف و اشکال اعضایش ، در عین حال همگی دارای هدفی واحد هستند و با آسیب دیدن هر یک از آنان ، دیگر اعضاء بی تفاوت نمانده و عکس العمل نشان می دهند .

با رجوع به روایات معصومین (علیهم السلام) متوجه می شویم جامعه آرمانی ای که پیامبر و اهل بیت (علیهم السلام) ترسیم کرده اند نیز در بر دارنده همین شاخصه مهم است .

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

« المؤمنون في تبارهم و تراحمهم و تعاطفهم كمثل الجسد، إذا اشتكي تداعي له سائره بالسهر و الحمي »(2)

مؤمنان در نیکی و شفقت و مهربانی به یکدیگر مانند یک پیکرند که اگر به عضوی از آن آسیبی برسد تمام اعضاء در تب و بیخوابی گرفتار آیند.

یکی از برنامه های رسول اکرم در پایه گذاری اساس فکری افراد مدینه فاضله خویش ، توجه دادن مسلمانان به محبت و مهروزی بود به طوری که آنان را به یمن دینداری و اسلام اوردن برادر یکدیگر خواند . و در سایه ی این مهرورزی و همدلی در اندک زمانی تبدیل به یک تمدن بزرگ اسلامی شدند. در نظام نبوی با انگیزهای منفعت طلبی شخصی و انحصار طلبی مبارزه شد و جای کینه های تعصب گرایانه را فضای اخوت و برادری پر کرد .

« وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْکُمْ إِذْ کُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْواناً» (3)

و نعمت خدا را درباره خود به یاد آرید آن گاه که با هم دشمن بودید پس میان دل های شما الفت افکند ، پس به نعمت او برادر یکدیگر شدید.

دشمنان امت اسلامی نیز متوجه اهمیت این موضوع شده و همیشه در صدد القاء فتنه و دشمنی در بین احاد ملت های اسلامی هستند . خصوصا با بروز انواع شبکه های اجتماعی و ماهواره ای طمع دشمنان نیز برای کم رنگ کردن همدلی و صمیمیت بین اعضای خانواده ها ، فامیل ها ، همسایگان ، شیعه وسنی و ... افزایش یافته است . اما آنچه که می تواند نقشه ی دشمنان را بر هم بزند حفظ فضای تعامل ، وحدت و هم دلی و در کنار آن رجوع به قران کریم و آموزه های دینی و توجه به سخنان بزرگان دین است.

منابع

1 – سوره یوسف ، آیه 8و9

2 - بحار الانوار، جلد 71، ص .234

3 – سوره آل عمران ، آیه 103

نظرات شما عزیزان:

محمد امین